การศึกษาเชิงเปรียบเทียบการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมและแบบใหม่ในไต้หวัน

บทความนี้นำเสนอบทสรุปสาระสำคัญงานวิจัยของคณะนักการศึกษาในต่างประเทศ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพลวัตรของการจัดการศึกษาปฐมวัยในไต้หวันโดยเปรียบเทียบการจัดการเรียนการสอนแบบเดิม (Traditional Approach)และแบบใหม่ (Innovative Approach) โดยการวิเคราะห์ จุดแข็ง จุดอ่อน ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการประยุกต์ใช้แนวทางการจัดการเรียนการสอนทั้งสองแนวทาง ผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการสังเกตแบบมีส่วนร่วมกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ประกอบด้วย นักการศึกษา พ่อแม่ผู้ปกครอง นักนโยบาย และผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษาปฐมวัย สาระสำคัญสรุปได้ ดังนี้

• การอยู่ร่วมกัน (Coexistence) ของการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมและแบบใหม่

ในไต้หวันการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมมีรากฐานมาจากความเชื่อและค่านิยมจากลัทธิขงจื๊อซึ่งมุ่งเน้นการเรียนรู้แบบท่องจำ ความมีระเบียบวินัย ความพร้อมทางวิชาการ การเชื่อฟังคำสั่งสอนของผู้อาวุโส และมีครูเป็นผู้นำในการเรียนรู้ ในขณะเดียวกันการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบใหม่ได้รับอิทธิพลจากปรัชญาการศึกษาแบบพิพัฒนาการนิยม (Progressive Education) ของทางตะวันตก เช่น การเรียนรู้แบบ Montessori การเรียนรู้แบบ Reggio Emelia และการเรียนรู้แบบ Waldorf ซึ่งให้ความสำคัญกับการพัฒนาเด็กแบบองค์รวม มุ่งเน้นการเรียนรู้ผ่านการจัดสภาพแวดล้อมที่เปิดโอกาสให้เด็กได้ทดลองทำ สำรวจ และคิดสร้างสรรค์ การมีอยู่ร่วมกันของการจัดการศึกษาทั้งสองแบบในไต้หวันส่งผลต่อการตัดสินใจว่าจะยึดมั่นในแนวทางการจัดการศึกษาแบบเดิมเพื่อรักษาไว้ซึ่งมรดกทางวัฒนธรรมหรือเปิดรับการจัดการศึกษาตามบริบทของโลกที่เปลี่ยนไป

• ความหลากหลายของการปรับประยุกต์ใช้แนวทางการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมและแบบใหม่

สถานศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัยในไต้หวันมีการปรับประยุกต์ใช้แนวทางการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมและแบบใหม่แตกต่างกันไป หลายแห่งยังคงยึดมั่นกับการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิม แต่อีกหลายแห่งเริ่มเปิดรับการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบใหม่ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงปรัชญาและแนวทางการจัดการเรียนการสอน ทั้งนี้เกิดจากปัจจัยหลาย ๆ อย่าง ไม่ว่าจะเป็น แนวคิด ความเชื่อหรืออุดมการณ์ของสถานศึกษา การอบรมครู ความพึงพอใจของผู้ปกครอง และสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม

• ประโยชน์ที่ได้รับและความท้าทายของการจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมและแบบใหม่

การจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิมช่วยบ่มเพาะความมีระเบียบวินัย การเคารพเชื่อฟังผู้อาวุโส และทักษะทางวิชาการ แต่จะปิดกั้นความคิดสร้างสรรค์และการพัฒนาบุคลิกลักษณะหรือความเป็นตัวตนของเด็ก ในขณะที่การจัดการศึกษาปฐมวัยแบบใหม่ส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ ความคิดสร้างสรรค์ และการจัดประสบการณ์โดยผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง แต่มีความท้าทายคือ ข้อจำกัดด้านทรัพยากร การต่อต้านการเปลี่ยนแปลง และอุปสรรคทางวัฒนธรรม

• อิทธิพลจากปัจจัยที่เกี่ยวข้องในการเลือกแนวทางการจัดการศึกษาปฐมวัย

อิทธิพลจากปัจจัยอื่นที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย ค่านิยมทางวัฒนธรรม สถานะทางเศรษฐกิจและสังคม และแนวทางการปฏิบัติของสถานศึกษา สถานศึกษาที่ยึดหลักความเชื่อของขงจื๊อที่มุ่งเน้นการเคารพเชื่อฟังผู้อาวุโส และผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน มีแนวโน้มที่จะเลือกจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิม ในขณะที่ความพยายามปฏิรูปการศึกษาและการเปลี่ยนแปลงสังคมในยุคโลกาภิวัฒน์เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่สถานศึกษาหลายแห่งในไต้หวันสนใจที่จะปรับรูปแบบการศึกษาปฐมวัยเป็นแบบใหม่ นอกจากนี้ ยังมีปัจจัยอื่น คือ ความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงทรัพยากรและคุณภาพทางการศึกษาในหลายภูมิภาคที่ส่งผลต่อการเลือกรูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัยในไต้หวัน

• ข้อเสนอแนะในการกำหนดนโยบายและแนวทางการปฏิบัติ

นักวิจัยเสนอแนวทางสำหรับผู้กำหนดนโยบาย นักการศึกษา และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการส่งเสริมคุณภาพ ความเสมอภาค และประสิทธิผลของการศึกษาปฐมวัยในไต้หวัน โดยเสนอให้มีการกำหนดมาตรการด้านการพัฒนาเด็กปฐมวัยที่มีความหลากหลายและยืดหยุ่น นำนวัตกรรมหรือแนวปฏิบัติแบบใหม่เพิ่มในหลักสูตรเดิม ส่งเสริมการฝึกอบรมครูและพัฒนาด้านวิชาชีพ สนับสนุนความร่วมมือในการทำงานร่วมกันระหว่างนักการศึกษาปฐมวัยที่ยึดหลักการการจัดการศึกษาแบบเดิมและแบบใหม่ รวมถึงส่งเสริมการมีส่วนร่วมของพ่อแม่และชุมชนต่อการกำหนดรูปแบบการพัฒนาเด็กปฐมวัยร่วมกัน

ที่	ลักษณะที่เปรียบเทียบ	การจัดการศึกษาปฐมวัยแบบเดิม	การจัดการศึกษาปฐมวัยแบบใหม่
1	วิธีการสอน	การสอนโดยยึดครูเป็นศูนย์กลาง	การสอนโดยยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง
2	หลักสูตร	เน้นเตรียมความพร้อมทางวิชาการ	เน้นพัฒนาการแบบองค์รวม
3	สิ่งแวดล้อมทางการเรียน	ห้องเรียนมีการจัดที่นั่งสำหรับเด็กแบบตายตัว	พื้นที่ในห้องเรียนเปิดโล่งสำหรับให้ทดลองเรียนรู้
4	การวัดและประเมินผล	การวัดและประเมินผลแบบทางการและใช้แบบทดสอบ	การวัดและประเมินผลจากการสังเกต
5	บทบาทของครู	ครูเป็นผู้นำ ผู้ถ่ายทอดความรู้	ครูเป็นผู้อำนวยความสะดวก เป็นผู้แนะแนวทาง
6	การมีส่วนร่วมของผู้เรียน	เรียนรู้จากการรับฟังจากครู	มีส่วนร่วมจากการลงมือทำ
7	การส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์	จำกัดโอกาสในการพัฒนาคิดสร้างสรรค์	กระตุ้นให้แสดงความความคิดสร้างสรรค์
8	ความเกี่ยวข้องทางวัฒนธรรม	ได้รับรากฐานความเชื่อทางวัฒนธรรมจากลัทธิขงจื๊อ	การเปลี่ยนความคิดความเชื่อตามบริบทของโลก

แปลและเรียบเรียง โดย สำนักนโยบายการพัฒนาเด็กปฐมวัย สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา